تحولات پیرامون جنگ غزه ، مذاکرات برای توقف بشردوستانه جنگ و وضعیت سیاسی در کرانه باختری سرعت قابل توجهی پیدا کرده است. در حالی که برخی منابع خبری از حصول چارچوبی برای توقف بشردوستانه جنگ در غزه در مذاکرات جمعه گذشته در پاریس و رایزنی های جاری در دوحه خبر می دهند، محمد اشتیه نخست وزیر فلسطین روز دوشنبه اعلام کرد که استعفای خود و حکومت خود در کرانه غربی را به محمود عباس، رئیس اداره خودگردان فلسطینی‌ها تقدیم کرده است.
به گزارش یورونیوز، محمود عباس استعفای اشتیه را پذیرفته و او را تا زمان تشکیل دولت جدید مکلف به اداره دولت موقت کرده است. اما این اقدام بیانگر تمایل رهبری فلسطینی‌های مورد حمایت غرب برای پذیرش تغییراتی است که ممکن است منجر به اصلاحات مورد نیاز در تشکیلات خودگردان شود. ایالات متحده خواهان اصلاحاتی در تشکیلات خودگردان فلسطینی است که بعد از ختم جنگ در نوار غزه بر این منطقه نیز حکومت کند، اما موانع زیادی برای تحقق این دیدگاه باقی می‌ماند.
محمد اشتیه در توضیح دلایل استعفای خود گفته استعفا داده تا زمینه ایجاد یک اجماع گسترده در میان فلسطینی‌ها فراهم شود. او در اعلامیه ای خطاب به کابینه خود گفته که مرحله بعدی «نیازمند تدابیر حکومتی و سیاسی جدید است که واقعیت جاری در نوار غزه، مذاکرات وحدت ملی و نیاز عاجل به اجماع داخلی فلسطینی‌ها را در نظر بگیرد.»
از سال ۲۰۰۷ تاکنون پس از پیروزی حماس در یک انتخابات سراسری و بروز اختلاف میان آنها و تشکیلات خودگردان فلسطین، کنترل نوار غزه در اختیار حماس و کرانه باختری در اختیار این تشکیلات بوده است. حماس از سوی ایالات متحده، اتحادیه اروپا، آلمان و چندین کشور دیگر به عنوان یک سازمان تروریستی رده بندی شده است.
تشکیلات خودگردان فلسطین ۳۰ سال پیش بر اساس توافقنامه صلح موقت اسلو تشکیل شد. فتح، جناحی که تشکیلات خودگردان را کنترل می‌کند و حماس تلاش‌هایی برای دستیابی به توافق بر سر تشکیل دولت واحد انجام داده‌اند و قرار است روز چهارشنبه در مسکو دیدار کنند. سامی ابو زهری، یکی از مقامات ارشد حماس به رویترز گفت: «استعفای دولت اشتیه تنها زمانی معنا دارد که در چارچوب اجماع ملی بر سر ترتیبات مرحله بعدی باشد».
به گزارش واشنگتن پست، جنگ در غزه تلاش‌های بین‌المللی را برای ایجاد تغییرات یا اصلاحات در تشکیلات خودگردان فلسطین به دنبال داشته است . در ماه‌های اخیر، جریانی از مقامات آمریکایی به رام‌الله رفتند و درباره راه‌هایی برای مشروعیت بخشیدن به هیئت حاکمه فعلی در کرانه باختری بحث می‌کردند تا بتواند نقش رهبری را در غزه پس از جنگ ایفا کند. مقام های فلسطینی در حالی که در پاره ای از موارد این تلاش های ایالات متحده را به دخالت در امور داخلی فلسطینی ها تعبیر کردند اما همچنین ابراز خوش بینی کرده اند که این می تواند فرصتی برای ایجاد وحدت در سرزمین های فلسطینی باشد.
موضع دولت بایدن این است که از ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی حمایت می کند، اما راه های متعددی برای رسیدن به آن وجود دارد. برخلاف حماس، فتح اسرائیل را به رسمیت می شناسد و می گوید به دنبال راه حل دو کشوری است. محمد اشتیه در سخنرانی استعفای خود در روز دوشنبه، اسرائیل را به تضعیف تشکیلات خودگردان فلسطین از طریق عدم پرداخت مالیات و تبدیل این مقام به یک نهاد اداری و امنیتی “بدون هر گونه اهمیت سیاسی” متهم کرد.
استعفای کابینه می‌تواند راه را برای استقرار یک دولت تکنوکرات و نخست‌وزیر قدرتمند جدید برای همکاری در کنار عباس هموار کند، نتیجه‌ای که واشنگتن به دنبال آن است. اما موانع اصلی همچنان باقی است: اسرائیل گفته است که در هیچ سناریوی پس از جنگ، حکومت خودگردان فلسطین را بر غزه نمی‌پذیرد و به شدت با درخواست‌های واشنگتن برای تشکیل کشور فلسطین مخالفت کرده است. از سوی دیگر در مورد اینکه محمود عباس چقدر مایل است قدرت خود را رها کند یا اصلاحات عمیقی را که فراتر از تغییر چهره در دولت است، اعمال کند، تردید وجود دارد.
محمود عباس ۱۹ سال است که تشکیلات خودگردان فلسطین را اداره می کند. این واقعیت که انتظار می رود این پیرمرد ۸۸ ساله به عنوان رئیس دولت جدید تکنوکرات فلسطین باقی بماند، احتمالاً بحث برانگیز خواهد شد و یکی از چالش های پیش رو است. عباس از سال ۲۰۰۶ تاکنون هیچ انتخاباتی برگزار نکرده و آخرین دوره ریاست جمهوری او در سال ۲۰۰۹ به پایان رسید. در نظرسنجی اخیر که توسط مرکز تحقیقات سیاست و نظرسنجی فلسطین در کرانه باختری و غزه انجام شد، مشخص شد که ۸۸ درصد از فلسطینی ها خواهان استعفای او هستند.
منبع: جماران
