در حالی که جهان در این هفته برای دومین سالگرد تهاجم ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به اوکراین آماده می شود، اروپا باید از خود سؤالات مهمی در مورد جنگی که به طور غیرمنتظره در مرزهایش شروع شد و همچنان هم ادامه دارد یپرسد.
سی ان ان در گزارشی در این باره می نویسد: احتمالاً مهم‌ترین سؤال در میان این پرسش های موجود این است که اروپا تا چه مدت می‌تواند عملاً چنین حمایت مالی ضعیفی را برای اوکراین ادامه دهد؟ البته که این سوال و فکر کردن به پاسخ آن پدیده جدیدی نیست اما این روزها بیش از پیش در محافل خصوصی و جلسات رسمی مطرح می شود . ناگفته نماند که طرح این سوال به خودی خود منعکس دهنده چند حقیقت تلخ درباره وضعیتی است که اروپا و اوکراین در آن گرفتار شده اند.
این جنگ مدتی است که به بن بست رسیده است. هفته گذشته، اوکراین پس از ماه ها درگیری شدید مجبور به عقب نشینی از شهر کلیدی آودیوکا شد که بدترین شکست این کشور از زمان سقوط باخموت در ماه مه را رقم زد.
پولی که ایالات متحده باید به اوکراین پرداخت کند و برای این کشور بسیار هم ضروری است در ساختار داخلی امریکا گرفتار شده، به گونه ای که پرداخت آن در مجلس سنا تصویب شده اما همچنان باید به تایید و تصویب مجلس نمایندگان هم برسد.
اتحاد بین اتحادیه اروپا و ناتو متزلزل شده و تقریباً هر تصمیم بزرگی یا متوقف شده یا تهدید به وتو شده است. هیچ صدای جدی در غرب نمی‌خواهد کی یف را رها کند، اما این غیرقابل انکار است که با افزایش هزینه‌ها، تعداد بیشتری خسته شده اند.
از زمان شروع بحران، اتحادیه اروپا و متحدان منطقه‌ای آن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برای تلاش‌های دفاعی اوکراین هزینه کرده‌اند. در اوایل این ماه، رهبران اتحادیه اروپا با یک بسته ۵۴ میلیارد دلاری برای اوکراین از هم اکنون تا سال ۲۰۲۷ موافقت کردند. بریتانیا که احتمالاً بازیگر اصلی امنیتی در منطقه است، همچنین از سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۵ میلیارد دلار به اوکراین متعهد شده است. موسسه کیل آمریکا ۶۶ میلیارد دلار هزینه کرده است و ۶۰ میلیارد دلار دیگر نیز در حال ساخت است.
در حالی که حمایت قاطع غرب از اوکراین بسیاری را در سطح بین المللی شگفت زده کرده است، هر چه جنگ طولانی تر شود، خستگی بیشتر می شود. در شرایطی که هیچ دورنمایی برای پایان جنگ اوکراین ادامه ندارد و رقابت برای توجه بیشتر به تحولات جاری در خاورمیانه در اروپا به چشم می خورد و همچنین بالارفتن تورم در سرتاسر جهان ، ادامه پرداخت هزینه های هنگفت جنگ اوکراین از نظر سیاسی برای بسیاری از سیاستمداران اروپایی می تواند سخت باشد.
فشار سیاسی در مخالفت با ادامه این هزینه ها با برگزاری انتخابات پارلمانی اروپا در ماه ژوئن و همچنین نظرسنجی‌های ملی در چندین کشور از جمله بریتانیا، متحد کلیدی اوکراین، آشکارتر خواهد شد.
مقامات اروپایی فقط باید به مشکلی که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده با بسته تخصیص کمک به اوکراین در داخل ساختار سیاسی آمریکا دارد، نگاه کنند تا تاثیر واقعی تامین مالی یک جنگ پرهزینه برون مرزی را در صورت اصطکاک پیدا کردن با سیاست داخلی ببینند.
در میانه این دورنمای مبهم، احتمال بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در سال آینده میلادی هم کابوس دیگری است. ترامپ به‌صراحت بیان نکرده است که سیاست او در قبال اوکراین چه خواهد بود. البته بارها ادعا کرده که می‌تواند در عرض ۲۴ ساعت به جنگ پایان دهد و همچنین سخنانی را در نقد و تحقیر ناتو و تخسین پوتین بر زبان رانده است.
در حالی که هیچ کس نمی داند ریاست جمهوری ترامپ دیگر از نظر مادی چه معنایی می تواند برای جنگ اوکراین داشته باشد، می توان بدترین سناریو را درنظر گرفت و درباره آن صحبت کرد. در حالی که اوکراین قدرت خود را در میدان نبرد از دست می دهد، ساکن جدید کاخ سفید کسی خواهد بود که معتقد است آنچه تاکنون از سوی آمریکا برای اوکراین هزینه شده کافی است. این یک چشم انداز نگران‌کننده برای مقامات اروپایی است که معتقدند پوتین منتظر رفتارهای بعدی غرب است و چشم انتظار نشسته است.
اینجاست که ۱۲ ماه آینده برای متحدان اروپایی اوکراین حیاتی می شود. عدم پیروزی پوتین در این جنگ به نفع اروپا است و این نکته ای است که همه درباره آن اتفاق نظر دارند. بنابراین، مقامات می گویند که بسیار مهم است که هر اتفاقی که در آمریکا بیفتد، اروپایی ها موضع خود را هرچقدر هم که سخت باشد حفظ کرده و به کمک مالی به اوکراین ادامه دهند.
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، ناگزیر این سوال مطرح می شود که امنیت اروپا بدون آمریکا چه می شود؟ در حالی که این نکته درست است که امنیت اوکراین مستقیماً با امنیت گسترده تر اروپا مرتبط است اما پرسش فوری در مورد چگونگی حمایت از کی یف با هدف بلندمدت اروپا برای استقلال امنیتی بیشتر از واشنگتن متفاوت است.
آیا اروپا می تواند به کمک مالی به اوکراین ادامه دهد اگر ایالات متحده حمایت مالی خود را متوقف کند؟
اکثر مقامات اروپایی معتقدند که می توانند از پس این ماجرا بربیایند. یکی از مقامات ناتو به سی‌ان‌ان گفت: اتحادیه اروپا در جمع‌آوری بودجه بسیار خوب عمل می‌کند و ابزارهایی وجود دارد که هنوز از آن استفاده نکرده است. در ۱۲ ماه آینده، بروکسل باید شروع به استفاده از دارایی های مسدود شده روسیه برای کمک به تامین مالی اوکراین کند. در حالی که این پول به طور قانونی نمی تواند برای خرید سلاح استفاده شود، می تواند سایر هزینه ها را پوشش داده و پولی را برای خرید سلاح از بودجه اتحادیه اروپا و بودجه های ملی کشورهای عضو باز کند.
در این میان برخی چهره های دیپلماتیک که به جهان فراتر از اروپا نگاه می کنند، درباره رویه شدن استفاده از پول های بلوکه شده نگران هستند. برخی بیم دارند که ایجاد سابقه ای برای استفاده از دارایی های مسدود شده برای جمع آوری پول برای جنگ های خارجی می تواند به کشورهایی مانند چین چراغ سبز بدهد تا در نبردهای داخلی منطقه ای خود نیز همین کار را انجام دهند. پکن سال گذشته قانون جدیدی را معرفی کرد که انجام مشابه درباره دارایی های خارجی در چین را آسان تر می کند.
مسئله مهمتر این است که آیا اروپا می تواند بدون حمایت آمریکا تسلیحات مورد نیاز کی یف را برای پیروزی در جنگ فراهم کند یا نه.
پاسخ به آن منفی خواهد بود. اروپا در حال حاضر به اندازه کافی تسلیحات برای خدمات رسانی مستقل به اوکراین در ۱۲ ماه آینده ندارد. با این حال، دیپلمات‌های غربی خوش‌بین هستند که تسلیح اوکراین کاملاً با تلاش ضروری اروپا برای کاهش اتکای این کشور به آمریکا مطابقت دارد.
مقامات به توافق اخیر با میانجیگری ناتو اشاره می کنند که در آن کشورهای اروپایی متعهد شده اند ۱۰۰۰ موشک از شرکت های آمریکایی خریداری کنند که در یک کارخانه جدید آلمانی ساخته خواهد شد.
تقریباً همه قبول دارند که اروپا باید تسلیحات بیشتری بخرد و یک سیاست امنیتی داشته باشد که چندان متکی به ایالات متحده نباشد. دستیابی به آن نیازی به هزینه آمریکا ندارد و حتی آنها می توانند با بستن قراردادهای پرسود با شرکت های آمریکایی آنها را برای بستن این قراردادها ترغیب کنند.
تهاجم بی دلیل پوتین به اوکراین به قیمت جان های بسیاری تمام شد. اگر قرار است نکات مثبتی از آن حاصل شود، باید شامل این باشد که اروپا در نهایت در دفاع از خود مستقل شده و با متحد قدیمی خود یعنی آمریکا همکاری داشته باشد.
اکثریت قریب به اتفاق مقامات غربی معتقدند که اگر اروپا بتواند سال آینده را در مبارزه با شرایط مناسب پشت سر بگذارد، کنار آمدن با ترامپ هم آسان تر خواهد شد.
منبع: جماران
